Μνήμη και Προφορική Ιστορία, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Αξιολογούνται τα τεκμήρια της γραπτής και της προφορικής ιστορίας. Αποδομείται η θέση της παραδοσιακής ιστοριογραφίας ότι μόνο τα γραπτά τεκμήρια είναι «αυθεντικά» και «αντικειμενικά» και αναλύονται οι ιδιομορφίες των προφορικών πηγών.
Εξάμηνο: 4o 2015-09-10 00:51:00 454

Τοπογραφία της Αρχαίας Ρώμης, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Τα Αυρηλιανά τείχη και ο ναός του Ήλιου. Οι θέρμες του Διοκλητιανού, και η βασιλική του Μαξεντίου. Η αψίδα του Κωνσταντίνου. Οι πρώτες χριστιανικές βασιλικές της Ρώμης.
Εξάμηνο: 4o 2015-09-02 00:38:34 456

Εθνογραφία: Διαμορφώνοντας το Σύγχρονο Πεδίο, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτή τη διάλεξη θα προσεγγίσουμε τις σημειώσεις πεδίου ως βασική μεθοδολογική πρακτική στο πλαίσιο της εθνογραφικής έρευνας. Τα τελευταία χρόνια η έννοια του πεδίου μετασχηματίζεται ριζικά. Η ταύτισή του με ένα συγκεκριμένο γεωγραφικο χώρο που κατοικείται από μια σαφώς προσδιορισμένη πολιτισμική ομάδα, καθώς επίσης και η ιδέα μιας ξεκάθαρα οριοθετημένης χρονικής περιόδου για επιτόπια έρευνα με συμμετοχική παρατήρηση τίθενται υπό διαπραγμάτευση. Έτσι, το πεδίο αποκτά μία περισσότερο διασπορική, αλλά και οργανική έννοια που παράγεται μέσα από την έρευνα και την εμπλοκή με κοινωνικές πρακτικές και καταστάσεις οι οποίες αναδύονται από την καθημερινότητα του/της εθνογράφου. Σε αυτό το πλαίσιο οι σημειώσεις πεδίου αποκτούν ιδιαίτερη στρατηγική σημασία. Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι αυτή η συστηματική πρακτική δημιουργίας και τήρησης σημειώσεων -κεντρικής ενασχόλησης της υποκειμενικότητας του/της εθνογράφου- είναι αυτή που συγκροτεί το ίδιο το πεδίο. Επιπλέον, στην παρούσα διάλεξη θα πραγματευτούμε τη θέση σύμφωνα με την οποία οι σημειώσεις πεδίου, ως ιδιαίτερη αλλά και "κρυφή" μορφή εθνογραφικής κειμενικότητας (συνήθως οι σημειώσεις είναι προσβάσιμες μόνο από τον ίδιο τον εθνογράφο) μπορούν να ιδωθούν μέσα από ένα νέο πρίσμα στο πλαίσιο της ψηφιακής πολυμεσικότητας και πολυκειμενικότητας. Θα συζητήσουμε τα πιθανά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα αυτής της θέσης.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-06 01:54:23 463

Εθνογραφία: Διαμορφώνοντας το Σύγχρονο Πεδίο, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Το μάθημα χωρίζεται σε δύο ενότητες. Στην πρώτη ενότητα θα διερευνήσουμε το ρόλο της συνέντευξης στο πλαίσιο μιας εθνογραφικής έρευνας και τη σχέση της με άλλα εργαλεία έρευνας όπως η συμμετοχική παρατήρηση, οι σημειώσεις πεδίου και η αρχειακή έρευνα. Θα παρουσιάσουμε μεθόδους συγκρότησης δείγματος πληροφορητών και θα μιλήσουμε για τις σχέσεις πληροφορητή/ερευνητή στη διάρκεια της συνέντευξης. Θα διακρίνουμε διάφορα είδη και μορφές συνεντεύξεων και θα διερευνήσουμε τους εξωτερικούς παράγοντες που μπορούν να επηρεάζουν το περιεχόμενο της συνέντευξης. Τέλος θα αναλύσουμε τις βασικές τεχνικές διεξαγωγής μιας συνέντευξης. Η δεύτερη ενότητα αφιερώνεται στην προετοιμασία των συνεντεύξεων με απόφοιτους του ΙΑΚΑ βάσει των οποίων οι φοιτητές θα εκπονήσουν την πρώτη τους εργασία. Δουλεύοντας σε ομάδες οι φοιτητές θα συντάξουν έναν οδηγό συνέντευξης.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-08 01:27:50 470

Από το γραμμόφωνο στο DVD: Ιστορία των οπτικοακουστικών τεχνολογιών στον 20ό αι., Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Στην ενότητα αυτή συζητάμε για το ραδιόφωνο ως την πρώτη τεχνολογία του ήχου στον εικοστό αιώνα, η οποία έρχεται να ολοκληρώσει το πρόγραμμα παραγωγής ιδιωτικών ακουστικών χωροχρόνων όπου ο καθένας ακούει ‘μόνος μαζί με άλλους’. Η συζήτηση ξεκινά από το χρονικό διάστημα 1895-1920. Αναλύουμε τον ραδιοτελέγραφο και επιμένουμε στην υπαγωγή του στην πολιτισμική πρωτοκαθεδρία του εξηλεκτρισμού. Στη συνέχεια παρακολουθούμε την είσοδο της συσκευής σε κρίσιμα δημόσια πεδία καθώς και την έναρξη των συγκρούσεων μεταξύ στρατιωτικών, αστών και ιδιωτικών εταιρειών για τον έλεγχο των ραδιοσυχνοτήτων στις Η.Π.Α.
Εξάμηνο: 5o 2015-09-29 01:21:23 474

Ανασκαφική, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Στην πρώτη συνάντηση δίνεται το βασικό περίγραμμα της ιστορίας της μεσαιωνικής ανασκαφικής στην Ευρώπη και της βυζαντινής αρχαιολογίας στην Ελλάδα, σχολιάζεται η δομή των δύο κυριότερων ξενόγλωσσων εγχειριδίων μεσαιωνικής ανασκαφικής και με βάση παραδείγματα ανασκαφικών εργασιών σε εκκλησίες, οικισμούς, κάστρα και νεκροταφεία συνάγονται γενικότερα συμπεράσματα για τα αντικείμενα εργασίας και την επαγγελματική επάρκεια των αρχαιολόγων σε Εφορείες Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Επίσης, δίνεται μια ιδέα για τις δυνατότητες της προ-ανασκαφικής έρευνας και ευκαιριακά προτείνονται ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές για τη μεθοδολογία της ανασκαφικής διαδικασίας. Τέλος, σχολιάζονται επιγραμματικά η συνάφεια της Αρχαιολογίας με την Ιστορία και την Κοινωνική Ανθρωπολογία και ο κύριος σκοπός της Αρχαιολογίας, που είναι η χρονολόγηση των αποκαλυφθέντων αρχαιοτήτων.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-05 01:57:47 485

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτή την ενότητα θα εξετάσουμε τα βασικά αίτια της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 70. Θα αναφερθούμε στην άνοδο, στη σταδιακή επικράτηση και στην παγκοσμιοποίηση της νεοφιλελεύθερης οικονομίας και πολιτικής. Τέλος, θα αναφερθούμε στις κοινωνικές συνέπειες της νεοφιλελεύθερης απάντησης στην κρίση.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-22 01:35:48 489

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτή την ενότητα θα εξετάσουμε τα νέα κοινωνικά κινήματα. Συγκεκριμένα, θα αναφερθούμε στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα στις ΗΠΑ, στο φοιτητικό κίνημα και στην εξέγερση του Μάη του 1968 και στο μετασχηματισμό της θέσης των γυναικών μέσα από το φεμινιστικό κίνημα.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-17 01:23:36 494

Ιστορία των Θετικών Επιστημών, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Κατανόηση της σύνδεσης ανάμεσα στην εξέλιξη της τεχνολογίας της φωτιάς και στη χρήση νέων υλικών. Κατανόηση της ανάπτυξης αφηρημένων εννοιών όπως οι αριθμοί
Εξάμηνο: 5o 2015-05-27 00:38:27 497

Από το γραμμόφωνο στο DVD: Ιστορία των οπτικοακουστικών τεχνολογιών στον 20ό αι., Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Στην ενότητα αυτή συζητάμε το ραδιόφωνο ως την πρώτη εκτατική τεχνολογία του εικοστού αιώνα· μια τεχνολογία η οποία από την πρώτη στιγμή της διάδοσής της επιχειρεί διαρκώς να διευρύνει τον ορίζοντα κατανάλωσής της· μια τεχνολογία που ενσωματώνει διαρκώς στον πολιτισμικό της ορίζοντα ολοένα και περισσότερους κοινωνικούς χώρους, συλλογικούς και εξατομικευμένους χρόνους αλλά και διαφορετικά υποκείμενα. Δίνουμε έμφαση στην περίοδο της οικονομικής ύφεσης, στη διάρκεια της οποίας ο εκτατικός χαρακτήρας της συγκεκριμένης τεχνολογίας επιμένει, σε αντίθεση με μια σειρά άλλους τεχνολογικούς και πολιτισμικούς τομείς, οι οποίοι γνωρίζουν μεγάλη καθίζηση.
Εξάμηνο: 5o 2015-09-28 01:54:11 500

Ιστορία των Θετικών Επιστημών, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η γνώση της εξέλιξης της επιστημονικής σκέψης στους Έλληνες φυσικούς φιλοσόφους. Η κατανόηση της διαφοράς ανάμεσα στην ελληνική επιστήμη και στην επιστήμη των βασιλείων της εγγύς ανατολής.
Εξάμηνο: 5o 2015-05-27 00:52:49 501

Μνήμη και Προφορική Ιστορία, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Παρουσιάζονται τα βασικά χαρακτηριστικά και μια τυπολογία της προφορικής μνήμης, καθώς και οι παράγοντες που επιδρούν στη διαμόρφωσή της (ηλικία, φύλο, το παρόν της αφήγησης, τα κοινωνικά πλαίσια της μνήμης).
Εξάμηνο: 4o 2015-09-13 01:14:34 506

Από το γραμμόφωνο στο DVD: Ιστορία των οπτικοακουστικών τεχνολογιών στον 20ό αι., Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Στην ενότητα αυτή συζητάμε την πρώτη δεκαετία της ζωής του ραδιοφώνου (1920-1929). Επιχειρούμε να κατανοήσουμε την νέα τεχνολογία ως μια χαμαιλεοντική τεχνολογική παρουσία, η οποία προσπαθεί κάθε φορά να χωρέσει σε χώρους, χρόνους και υλικότητες που προϋπάρχουν αυτής. Με τον τρόπο αυτό προσπαθούμε να εμβαθύνουμε στην ανάδυση της πρώτης ουσιαστικά μαζικής τεχνολογίας του εικοστού αιώνα, μιας τεχνολογίας που έρχεται να επαναδιεκδικήσει με νέους όρους παλαιούς τόπους της καθημερινότητας: την μεσοαστική οικία, τον κόσμο των συσκευών / κουτιών, αλλά και τον κόσμο των μηχανών που ήδη παράγουν ήχο (μουσικά όργανα, γραμμόφωνο).
Εξάμηνο: 5o 2015-09-27 01:26:29 510

Από το γραμμόφωνο στο DVD: Ιστορία των οπτικοακουστικών τεχνολογιών στον 20ό αι., Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Στην ενότητα αυτής ολοκληρώνουμε τη συζήτηση για την παραγωγή υποκειμενικότητας στον μεσοπολεμικό κόσμο του ραδιοφώνου. Αναζητούμε τις κρίσιμες στρατηγικές του ακούειν μέσα από μια μαζική τεχνολογία του ήχου: ανασύσταση κοινωνικών δικτύων ακόμα πιο ισχυρά από τα καταπρόσωπον δίκτυα, τοποθέτηση του εαυτού σε ένα εθνικό, υπερτοπικό δίκτυο ακόμα μεγαλύτερης ισχύος, αναγνωρισιμότητας και πρόσβασης, μετατροπή εντέλει του εαυτού σε επίκεντρο ενός μαζικοποιημένου πλέον πολιτισμού του ήχου.
Εξάμηνο: 5o 2015-10-03 01:35:02 512

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Αυτή η θεματική ενότητα αναφέρεται σε ιδιαίτερες στιγμές της ψυχροπολεμικής διαδικασίας όπως την περίοδο της αποσταλινοποίησης, την ανέγερση του τείχους του Βερολίνου, την κουβανική επανάσταση και τον πόλεμο του Βιετνάμ.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-17 01:33:39 528

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτή την ενότητα θα εξετάσουμε την παγκόσμια διάσταση της μεταπολεμικής οικονομικής ανάπτυξης. Θα συζητήσουμε ορισμένα από τα αίτια της εν λόγω ανάπτυξης, όπως τις τεχνολογικές καινοτομίες, αλλά και τα κοινωνικά και πολιτικά θεμέλια της, όπως την επικρατηση του Κεϋνσιανισμού.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-17 01:44:59 533

Μνήμη και Προφορική Ιστορία, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Αναλύονται οι τεχνικές συνέντευξης προφορικής ιστορίας. Ακολουθεί βιωματικό εργαστήριο, στο οποίο οι φοιτητές εξασκούνται στη διεξαγωγή συνεντεύξεων ανά τριάδες. Παρουσιάζεται ο τεχνικός εξοπλισμός για τη διεξαγωγή συνεντεύξεων προφορικής ιστορίας.
Εξάμηνο: 4o 2015-09-11 01:21:24 534

Από το γραμμόφωνο στο DVD: Ιστορία των οπτικοακουστικών τεχνολογιών στον 20ό αι., Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Στην ενότητα αυτή, με αφορμή την εξέλιξη του τηλεγράφου μετά τη δεκαετία του 1840, συζητάμε την ανάδυση ενός νέου ιστορικού υποκειμένου. Πρόκειται για τους νέους ‘επαγγελματίες των ήχων’, οι οποίοι εκπαιδεύονται να παράγουν αξία, κεφάλαιο, δύναμη και κύρος απόμονώνοντας, κρυπτο- και από-κρυπτογραφώντας και ερμηνεύοντας ήχους που παράγονται από μηχανές. Στη συνέχεια αναλύουμε τους χώρους δράσης των παραπάνω υποκειμένων: χώρους ηχητικής απόμόνωσης αλλά ταυτόχρονα και χώρους μαζικής συνεύρεσης.
Εξάμηνο: 5o 2015-09-26 01:49:35 534

Από το γραμμόφωνο στο DVD: Ιστορία των οπτικοακουστικών τεχνολογιών στον 20ό αι., Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Στην ενότητα αυτή οι πρώτες μηχανικές προσπάθειες καταγραφής και αναπαραγωγής των ήχων συζητούνται ως τεχνολογίες πρόσθεσης. Οι τεχνολογίες αυτές προκύπτουν καθώς σταδιακά εγκαθιδρύεται μια νέα ιατρική γνώση που βλέπει το σώμα ως μηχανή με εξαρτήματα, την ίδια στιγμή που εκδηλώνονται οράματα ‘κοινωνικής μηχανικής’, σύμφωνα με τα οποία τεχνολογίες και πολιτικές διαχείρισης μπορούν πλέον να εφαρμοστούν πάνω στο κοινωνικό σώμα του ύστερου 19ου αιώνα. Στη συνέχεια συζητάμε την έλευση του τηλεγράφου: αναλύουμε την τεχνολογική του λογική και επιμένουμε στην δικτυακή τοπολογία του.
Εξάμηνο: 5o 2015-09-24 01:45:47 546

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η ενότητα εστιαζει στη σταδιακή ανάδυση του Ψυχρού Πολέμου σε χώρες της Ασίας. Θα συζητήσουμε αναλυτικά την Κινεζική Επανάσταση και τον πόλεμο της Κορέας.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-15 01:29:45 571