Ιστορία της Ιστοριογραφίας, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η προφορική ιστορία διαμορφώθηκε σε γνωστικό πεδίο μέσα από την ανάγκη των ιστορικών να προσεγγίσουν το παρελθόν από την οπτική γωνία των «αφανών», των υποκειμένων δηλαδή που δεν είχαν αντιπροσωπευτεί στην ιστορική αφήγηση. Τα υποκείμενα αυτά δεν είχαν αφήσει πηγές εξαιτίας της ιεραρχίας και των σχέσεων εξουσίας που διαμορφώνει την πρόσβαση στο γραπτό λόγο. Η προφορική ιστορία αναδύθηκε σε ένα ριζοσπαστικό κίνημα τη δεκαετία του 1960. Οι γυναίκες, η εργατική τάξη, οι έγχρωμοι, οι γκέι ενώ ήταν υποκείμενα της ιστορίας, δηλαδή είχαν παίξει ρόλο στην διαμόρφωση των ιστορικών γεγονότων και των κοινωνικών μετασχηματισμών είχαν αποκλειστεί από την ιστορική αφήγηση. Η ανάγκη να συμπεριληφθούν απαιτούσε και τη δημιουργία πηγών που θα περιείχαν τη φωνή τους. Οι ιστορικοί άρχισαν λοιπόν να πραγματοποιούν και να συλλέγουν προφορικές μαρτυρίες μέσα από μια συγκεκριμένη μεθοδολογία που ήταν η ιστορία ζωής. Οι προφορικές μαρτυρίες αποτέλεσαν την πηγή που συνδιαμορφώθηκε από τους ιστορικούς της προφορικής ιστορίας και στόχευε στην δημιουργία ενός αντι-αρχείου της μνήμης.
Εξάμηνο: 5o 2015-08-08 00:35:55 909

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Αυτή η ενότητα εξετάζει τις διαδικασίες και τα αίτια κατάρρευσης των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη. Εστιάζει στις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 70 στα κομμουνιστικά καθεστώτα, στα χαρακτηριστικά της "σχεδιασμένης οικονομίας" και στις προσπάθειες της μεταρρυθμιστικής πολιτικής του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ.Αυτή η ενότητα εξετάζει τις διαδικασίες και τα αίτια κατάρρευσης των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη. Εστιάζει στις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 70 στα κομμουνιστικά καθεστώτα, στα χαρακτηριστικά της "σχεδιασμένης οικονομίας" και στις προσπάθειες της μεταρρυθμιστικής πολιτικής του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-23 01:37:15 606

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτή την ενότητα θα εξετάσουμε τα βασικά αίτια της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 70. Θα αναφερθούμε στην άνοδο, στη σταδιακή επικράτηση και στην παγκοσμιοποίηση της νεοφιλελεύθερης οικονομίας και πολιτικής. Τέλος, θα αναφερθούμε στις κοινωνικές συνέπειες της νεοφιλελεύθερης απάντησης στην κρίση.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-22 01:35:48 489

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτήν την ενότητα θα εστιάσουμε στις σχέσεις που αναπτύχθηκαν μεταξύ των συμμαχικών δυνάμεων κατά τη διάρκεια του δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Θα αναφερθούμε στις διασκέψεις της Τεχεράνης, της Γιάλτας και του Πότσνταμ, καθώς επίσης και στα όσα έλαβαν χώρα στη μεταπολεμική Γερμανία.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-19 01:25:50 707

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτή την ενότητα θα εξετάσουμε την παγκόσμια διάσταση της μεταπολεμικής οικονομικής ανάπτυξης. Θα συζητήσουμε ορισμένα από τα αίτια της εν λόγω ανάπτυξης, όπως τις τεχνολογικές καινοτομίες, αλλά και τα κοινωνικά και πολιτικά θεμέλια της, όπως την επικρατηση του Κεϋνσιανισμού.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-17 01:44:59 531

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτή την ενότητα θα εξετάσουμε τα νέα κοινωνικά κινήματα. Συγκεκριμένα, θα αναφερθούμε στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα στις ΗΠΑ, στο φοιτητικό κίνημα και στην εξέγερση του Μάη του 1968 και στο μετασχηματισμό της θέσης των γυναικών μέσα από το φεμινιστικό κίνημα.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-17 01:23:36 494

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Αυτή η θεματική ενότητα αναφέρεται σε ιδιαίτερες στιγμές της ψυχροπολεμικής διαδικασίας όπως την περίοδο της αποσταλινοποίησης, την ανέγερση του τείχους του Βερολίνου, την κουβανική επανάσταση και τον πόλεμο του Βιετνάμ.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-17 01:33:39 527

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτή τη θεματική ενότητα θα συζητήσουμε διεξοδικά τα αίτια της κρίσης της αποικιοκρατίας και της φάσεις της διαδικασίας αποαποικιοποίησης. Θα εστιάσουμε σε συγκεκριμένες περιπτώσεις αντιαποικιακών κινημάτων όπως αυτές της Ινδοκίνας, της Ινδονησίας, της Μαλαισίας, της Ινδίας και της Αλγερίας. Τέλος, θα αναφερθούμε στους βασικούς παράγοντες που καθόρισαν το μέλλον των πρώην αποικιών.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-16 01:44:25 637

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η ενότητα αναφέρεται στην αραβοϊσραηλινή διένεξη δίνοντας έμφαση στον πρώτο αραβοϊσραηλινό πόλεμο, στον πόλεμο του Σουέζ, στον πόλεμο των 6 ημερών και στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-16 01:51:39 853

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η ενότητα εστιαζει στη σταδιακή ανάδυση του Ψυχρού Πολέμου σε χώρες της Ασίας. Θα συζητήσουμε αναλυτικά την Κινεζική Επανάσταση και τον πόλεμο της Κορέας.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-15 01:29:45 571

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτήν τη θεματική ενότητα θα εξετάσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Θα δώσουμε έμφαση στα αίτια και στις συνέπειές του και θα σκιαγραφήσουμε την εξέλιξή του.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-14 00:31:36 1072

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτήν την ενότητα θα συζητήσουμε τη διαίρεση της Γερμανίας σε 4 ζώνες κατοχής, καθώς επίσης και άλλες μεταπολεμικές συνθήκες και διαδικασίες όπως το Δόγμα Τρούμαν, το σχέδιο Μάρσαλ και την ίδρυση του Ο.Η.Ε.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-14 01:25:33 627

Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Αυτή η ενότητα αναφέρεται στη ρήξη που επιτελείται μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ κατά τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια. Θα συζητηθούν ζητήματα όπως ο αποκλεισμός του Βερολίνου κατά τη διάρκεια 1948-1949, η ίδρυση του ΝΑΤΟ και η εγκαθίδρυση των κομμουνιστικών καθεστώτων σε χώρες της ανατολικής Ευρώπης.
Εξάμηνο: 6o 2015-07-14 01:31:34 639

Εθνογραφία: Διαμορφώνοντας το Σύγχρονο Πεδίο, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η ενότητα παρουσιάζει μια σύντομη εισαγωγή στην Ψηφιακή Εθνογραφία, ένα νέο και υπό διαμόρφωση επιστημονικό πεδίο. Η ποιοτική μεθοδολογία της εθνογραφίας που καταγράφει φωνές και εμπειρίες των συμμετεχόντων έχει αναδείξει τις πολιτισμικές και πολιτικές σημασίες (και αμφισημίες) της όλο και πιο δικτυωμένης καθημερινότητας. Η ενότητα αυτή αναφέρεται σε ορισμένα από τα θεωρητικά εργαλεία για την ανάλυση των ταχειών αυτών μετασχηματισμών, την ερμηνεία των αναδυόμενων εννοιών του ψηφιακού πολιτισμού και τη γεφύρωση των παραπάνω με καθιερωμένες προβληματικές της κοινωνικής ανθρωπολογίας. Οι εισηγητές θα παρουσιάσουν παραδείγματα από την έρευνά τους.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-10 01:03:47 408

Εθνογραφία: Διαμορφώνοντας το Σύγχρονο Πεδίο, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Παρότι έχουν περάσει δεκαετίες από την περιόδο της "κρίσης" και της "αναστοχαστικής κριτικής" στην ανθρωπολογία (μέσα της δεκαετίας του 1980), η ανθρωπολογία ως επιστήμη δυσκολεύεται να βρει μια δημόσια εικόνα της εθνογραφίας τόσο "σαγηνευτική" όσο η φίγουρα του μαλινοφσκικού ταξιδιώτη-εξερευνητή του "Τρίτου Κόσμου". Μια συνηθισμένη διέξοδος στα χρόνια μετά την κρίση είναι η αντικατάσταση της φυσικής γεωγραφίας με την "κοινωνική γεωγραφία" (μετανάστες, φτωχοί, στιγματισμένες κοινωνικές ομάδες στη θέση των ιθαγενών), η οποία μετέτρεψε την ανθρωπολογία σε μια επιστήμη του "περιθωρίου". Η "λύση" αυτή, ωστόσο, δεν αναποκρίνεται στις προσδοκίες της αναστοχαστικής κριτικής για μια πιο ριζική αναμόρφωση της εθνογραφικής ατζέντας. Από την άλλη, τις τελευταίες δεκαετίες, η εθνογραφία ως μέθοδος γνωρίζει μεγάλη ζήτηση έξω από το πλαίσιο της ακαδημαϊκής εθνογραφίας (στην εκπαίδευση, στον στρατό, στις επιχειρήσεις, στην τέχνη, στον ακτιβισμό), κάποτε με τρόπο αντίθετο με την ανθρωπολογική δεοντολογία, κάποτε με τρόπο που ανοίγει την ανθρωπολογία στην κοινωνία και σε νέες μορφές δημιουργικότητας. Επιπλέον, κάποιοι βλέπουν την εθνογραφία ως ένα καταφύγιο αναφορικά με τη νέα γραφειοκρατία του νεοφιλελεύθερου πανεπιστημίου (και της νεοφιλελεύθερης πολιτικής κοινωνίας γενικότερα). Η ενότητα αυτή (που συμπεριλαμβάνει μια σύντομη ιστορική αναδρομή σε κύρια ζήτηματα της εθνογραφίας) θέτει τα βασικά ερωτήματα του μαθήματος: Τι αποτελεί (ή τι θα μπορούσε να αποτελέσει) το ιδιαίτερο στίγμα της εθνογραφικής μεθόδου στη σημερινή ιστορική και κοινωνική συνθήκη;
Εξάμηνο: 5o 2015-06-10 01:53:25 617

Εθνογραφία: Διαμορφώνοντας το Σύγχρονο Πεδίο, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτή τη διάλεξη θα συζητήσουμε βήμα βήμα τις διαδικασίες συγγραφής μιας ερευνητικής εθνογραφικής πρότασης προπτυχιακού επιπέδου. Οι φοιτητές/τριες δε θα ολοκληρώσουν την έρευνα (ως μέρος του μαθήματος), αλλά ουσιαστικά θα εκπαιδευτούν στην ανάπτυξη των συγγραφικών τους ικανοτήτων (στην προετοιμασία της πρότασης). Στη βάση των προηγούμενων διαλέξεων, οι φοιτητές/τριες καλούνται να διατυπώσουν τις δικές τους απόψεις αναφορικά με το τι θεωρούν ότι σημαίνει η έννοια "σύγχρονο πεδίο" εθνογραφικής έρευνας και να φανταστούν (τόσο σε θεωρητικό όσο και σε μεθοδολογικό επίπεδο) πώς θα μπορούσαν να προσεγγίσουν το θέμα της έρευνάς τους.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-09 00:46:22 282

Εθνογραφία: Διαμορφώνοντας το Σύγχρονο Πεδίο, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Με αφετηρία την κατανόηση της εθνογραφίας ως μία διαδικασία δημιουργίας και αναπαράστασης του πολιτισμικού που στοχεύει στο να προσφέρει εκδοχές της εμπειρίας της πραγματικότητας το μάθημα εστιάζει στη διερεύνηση των ορίων εθνογραφίας και ψηφιακής τέχνης. Η λεγόμενη «εθνογραφική στροφή» στην ψηφιακή τέχνη και, παράλληλα, η «αισθητική στροφή» στην εθνογραφική έρευνα διαμορφώνουν ένα πιθανό πεδίο διαλόγου και πειραματισμών με τρόπους διαμεσολάβησης της πολιτισμικής εμπειρίας που κινούνται πέρα από τον λογοκεντρισμό. Η συζήτηση στηρίζεται στους θεωρητικούς προσανατολισμούς της εθνογραφίας του ήχου και στην ανάλυση της μεθόδου του videowalk. Στο μάθημα θα παρουσιάσει το έργο του και θα συζητήσει μαζί μας ο ψηφιακός καλλιτέχνης Βασίλης Ψαρράς.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-09 01:34:55 394

Εθνογραφία: Διαμορφώνοντας το Σύγχρονο Πεδίο, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτή τη διάλεξη θα συζητήσουμε την έννοια της εθνογραφικής έρευνας όπως αυτή γίνεται αντιληπτή έξω από το πανεπιστήμιο. Συχνά, η εθνογραφία αποκτά ριζικά διαφορετικά νοήματα στο πλαίσιο άλλων θεσμών όπως ο στρατός, το marketing και το design. Θα συζητήσουμε τις διαφορές, καθώς επίσης και δεοντολογικά ζητήματα που προκύπτουν από τις εν λόγω εφαρμογές της εθνογραφικής πρακτικής.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-09 01:13:32 385

Εθνογραφία: Διαμορφώνοντας το Σύγχρονο Πεδίο, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η ενότητα παρουσιάζει μια σύντομη εισαγωγή στην Ψηφιακή Εθνογραφία, ένα νέο και υπό διαμόρφωση επιστημονικό πεδίο. Η ποιοτική μεθοδολογία της εθνογραφίας που καταγράφει φωνές και εμπειρίες των συμμετεχόντων έχει αναδείξει τις πολιτισμικές και πολιτικές σημασίες (και αμφισημίες) της όλο και πιο δικτυωμένης καθημερινότητας. Η ενότητα αυτή αναφέρεται σε ορισμένα από τα θεωρητικά εργαλεία για την ανάλυση των ταχειών αυτών μετασχηματισμών, την ερμηνεία των αναδυόμενων εννοιών του ψηφιακού πολιτισμού και τη γεφύρωση των παραπάνω με καθιερωμένες προβληματικές της κοινωνικής ανθρωπολογίας. Οι εισηγητές θα παρουσιάσουν παραδείγματα από την έρευνά τους.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-09 00:47:40 346

Εθνογραφία: Διαμορφώνοντας το Σύγχρονο Πεδίο, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η ενότητα εστιάζει στη σχέση αρχιτεκτονικής-ανθρωπολογίας. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρεται στη διεπιστημονική προσέγγιση στο σχεδιασμό μιας έκθεσης με σημείο αναφοράς το Μουσείο της Πόλης του Βόλου.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-08 00:51:04 338