Ανασκαφική, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Στην ενότητα αυτή εξετάζουμε την ιστορία των επιφανειακών ερευνών, τους στόχους και τις μεθόδους της. Υπάρχουν περισσότεροι από ένας τύποι επιφανειακής έρευνας, από την τοπογραφική-αρχιτεκτονική που στοχεύει πρωτίστως στον εντοπισμό και την χαρτογράφηση αρχιτεκτονικών καταλοίπων, στην εκτεταμένη ή εκτατική (extensive survey), που συνήθως καλύπτει μεγάλες περιοχές αλλά χωρίς τη χρήση κανάβου και, τέλος, στην εντατική (intensive survey) όπου μικρότερες περιοχές ερευνώνται εντατικά βάσει κανάβου και ποσοτικοποίησης των ευρημάτων. Συστηματικές επιφανειακές έρευνες πραγματοποιήθηκαν για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1950 στη βόρεια και τη νότια Αμερική, και αργότερα (από τη δεκαετία του 1970 κ.ε.) στη Μεσόγειο και στον ελλαδικό χώρο. Από αυτές αντλήσαμε σημαντικές πληροφορίες που μας επιτρέπουν να ανασυνθέσουμε την κατοίκηση και τη δραστηριότητα των κατοίκων μιας περιοχής στις διαφορετικές φάσεις της ιστορίας της.Ιστορία των Θετικών Επιστημών, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Η κατανόηση της μαθηματικής θεμελίωσης της γεωμετρίας. Η γνώση της αρχής της ιατρικής. Η γνώση του γεωκεντρικού συστήματος, ως η κοσμολογία που διασώθηκε για περισσότερο από μια χιλιετία.Από το γραμμόφωνο στο DVD: Ιστορία των οπτικοακουστικών τεχνολογιών στον 20ό αι., Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Στην ενότητα αυτής ολοκληρώνουμε τη συζήτηση για την παραγωγή υποκειμενικότητας στον μεσοπολεμικό κόσμο του ραδιοφώνου. Αναζητούμε τις κρίσιμες στρατηγικές του ακούειν μέσα από μια μαζική τεχνολογία του ήχου: ανασύσταση κοινωνικών δικτύων ακόμα πιο ισχυρά από τα καταπρόσωπον δίκτυα, τοποθέτηση του εαυτού σε ένα εθνικό, υπερτοπικό δίκτυο ακόμα μεγαλύτερης ισχύος, αναγνωρισιμότητας και πρόσβασης, μετατροπή εντέλει του εαυτού σε επίκεντρο ενός μαζικοποιημένου πλέον πολιτισμού του ήχου.Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Αυτή η θεματική ενότητα αναφέρεται σε ιδιαίτερες στιγμές της ψυχροπολεμικής διαδικασίας όπως την περίοδο της αποσταλινοποίησης, την ανέγερση του τείχους του Βερολίνου, την κουβανική επανάσταση και τον πόλεμο του Βιετνάμ.Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Η ενότητα εστιαζει στη σταδιακή ανάδυση του Ψυχρού Πολέμου σε χώρες της Ασίας. Θα συζητήσουμε αναλυτικά την Κινεζική Επανάσταση και τον πόλεμο της Κορέας.Τοπογραφία της Αρχαίας Ρώμης, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Σε αυτήν τη θεματική ενότητα θα αναπτυχθούν τα εξής ζητήματα: Οι θεσμοί της ηγεμονίας, οι κοινωνικές τάξεις και η "πολιτιστική ανανέωση" της Ρώμης. Η οικία του Αυγούστου και ο ναός του Απόλλωνα στον Παλατίνο λόφο. Το Circus Maximus. Επεμβάσεις στο Forum Romanum και το θέατρο του Μαρκέλλου. Το Forum του Αυγούστου. Κτίρια στο Campus Martius: η Ara Pacis, το μαυσωλείο του Αυγούστου και το Πάνθεον του Αγρίππα.Τοπογραφία της Αρχαίας Ρώμης, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Σε αυτήν τη θεματική ενότητα θα αναπτυχθούν τα εξής ζητήματα: Οι θεσμοί της ηγεμονίας, οι κοινωνικές τάξεις και η "πολιτιστική ανανέωση" της Ρώμης. Η οικία του Αυγούστου και ο ναός του Απόλλωνα στον Παλατίνο λόφο. Το Circus Maximus. Επεμβάσεις στο Forum Romanum και το θέατρο του Μαρκέλλου. Το Forum του Αυγούστου. Κτίρια στο Campus Martius: η Ara Pacis, το μαυσωλείο του Αυγούστου και το Πάνθεον του Αγρίππα.Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Σε αυτήν τη θεματική ενότητα θα εξετάσουμε τα βασικά χαρακτηριστικά του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου. Θα δώσουμε έμφαση στα αίτια και στις συνέπειές του και θα σκιαγραφήσουμε την εξέλιξή του.Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Σε αυτή την ενότητα θα εξετάσουμε τα νέα κοινωνικά κινήματα. Συγκεκριμένα, θα αναφερθούμε στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα στις ΗΠΑ, στο φοιτητικό κίνημα και στην εξέγερση του Μάη του 1968 και στο μετασχηματισμό της θέσης των γυναικών μέσα από το φεμινιστικό κίνημα.Μνήμη και Προφορική Ιστορία, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Αναλύονται οι έννοιες της υποκειμενικότητας και της διϋποκειμενικότητας στο πλαίσιο της προφορικής ιστορίας, η σχέση προφορικής ιστορίας και ψυχανάλυσης. Με βάση το έργο των Σάντρο Πορτέλι και Λουϊζας Πασερίνι αναδεικνύεται η στροφή στην υποκειμενικότητα ως αξιόλογη πηγή γνώσης στην ερμηνεία προφορικών μαρτυριών. Οδηγίες για την κατάρτιση οδηγού συνέντευξης.Ιστορία της Ιστοριογραφίας, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Aυτή η θεματική ενότητα επικεντρώνεται στο ιστοριογραφικό πεδίο της μικροϊστορίας. Εξετάζουμε τις απαρχές της στη δεκαετία του 1970 στον κύκλο ιστορικών γύρω από το περιοδικό Quaderni storici, τις ευρύτερες ιστοριογραφικές αναζητήσεις της περιόδου και τη δεξίωση της μικροϊστορίας στη διεθνή ιστοριογραφία κατά τις επόμενες δεκαετίες. Παρουσιάζονται οι κύριοι μεθοδολογικοί προβληματισμοί, οι ερευνητικές συντεταγμένες και οι μετασχηματισμοί τους. Τέλος, επισημαίνονται οι διαφορετικές διαδρομές που ακολούθησε η μικροϊστορική μεθοδολογία και πρακτική σε διαφορετικά ιστοριογραφικά συμφραζόμενα και οι πιο πρόσφατες εξελίξεις που καθιστούν τη μικροϊστορία μια πρακτική παραγωγής ιστορικού λόγου που εξακολουθεί να προσελκύει το ενδιαφέρον των ιστορικών και του αναγνωστικού κοινού.Από το γραμμόφωνο στο DVD: Ιστορία των οπτικοακουστικών τεχνολογιών στον 20ό αι., Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Στην ενότητα αυτή συζητάμε τρεις βασικές θεωρητικές έννοιες, στη βάση των οποίων μπορεί να συγκροτηθεί μια κοινωνική ιστορία του ήχου. Επιπλέον, έμφαση δίνεται στην μετάβαση από το ‘αρχαίο’ στο ‘μοντέρνο’ καθεστώς ακρόασης και αρχίζουμε να συζητάμε τις ιστορικές προϋποθέσεις αυτής της μετάβασης, με πρώτη αυτή της μηχανικής μετατροπής του ήχου σε διαφορετική υλική μορφή.Ιστορία της Ιστοριογραφίας, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Η θεματική ενότητα εξετάζει την εξέλιξη της κοινωνικής ιστορίας στο αγγλοσαξωνικό κόσμο και την Ελλάδα. Ξεκινά από το έργο του Ε.Π. Τόμσον και εξετάζει τον αντίκτυπό του στην ιστοριογραφία και εξετάζει την εμφάνιση της κοινωνικής ιστορίας στο ευρύτερο πλαίσιο των κοινωνικών και πολιτισμικών αλλαγών που συντελούνται στη δεκαετία του 1960. Στη συνέχεια εξετάζει την κριτική που ασκήθηκε στην κοινωνική ιστορία αλλά και την ανανέωση της μέσα από την επίδραση που άσκησε η κοινωνική ανθρωπολογία και η μεταμοντέρνα θεωρία («γλωσσική στροφή») και καταλήγει στους πιο πρόσφατους προβληματισμούς για την έννοια του «κοινωνικού» στην κοινωνική ιστορία. Επίσης, στο τέλος, εξετάζονται οι εξελίξεις στην ελληνική ιστοριογραφία μεταπολεμικά που οδήγησαν μετά τη δεκαετία του 1980 στην καθιέρωση της κοινωνικής ιστορίας στην Ελλάδα.Ιστορία της Ιστοριογραφίας, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Η θεματική ενότητα εξετάζει τη πορεία διαμόρφωσης της ιστορίας των γυναικών και του φύλου (women’s history / gender history) από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα έως σήμερα. Αναλύονται τα κύρια χαρακτηριστικά και οι μετασχηματισμοί της ιστορίας των γυναικών και του φύλου σε συνάρτηση με το εκάστοτε ιστοριογραφικό τοπίο, τη φεμινιστική θεωρία και πολιτική και συναφή ερευνητικά πεδία, όπως η ιστορία του σώματος και της σεξουαλικότητας. Έμφαση δίνεται στις διεθνείς εξελίξεις στο πεδίο της φεμινιστικής ιστοριογραφίας ενώ συγχρόνως επιχειρείται μια σύντομη παρουσίαση της εγχώριας βιβλιογραφικής και ερευνητικής παραγωγής. Στόχος της ενότητας είναι η γνωριμία με τη χρήση του φύλου ως αναλυτικού εργαλείου στις ιστορικές σπουδές.Μνήμη και Προφορική Ιστορία, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Αναλύονται οι τεχνικές συνέντευξης προφορικής ιστορίας. Ακολουθεί βιωματικό εργαστήριο, στο οποίο οι φοιτητές εξασκούνται στη διεξαγωγή συνεντεύξεων ανά τριάδες. Παρουσιάζεται ο τεχνικός εξοπλισμός για τη διεξαγωγή συνεντεύξεων προφορικής ιστορίας.Μνήμη και Προφορική Ιστορία, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Αναλύονται οι σχέσεις αφηγητή/ερευνητή στη διάρκεια συνέντευξης προφορικής ιστορίας.Μνήμη και Προφορική Ιστορία, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Παρουσιάζεται το πρωτοποριακό έργο του γάλλου κοινωνιολόγου Maurice Halbwachs (1871-1945) σχετικά με τη κοινωνική και συλλογική μνήμη.Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Σε αυτή την ενότητα θα εξετάσουμε τα βασικά αίτια της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 70. Θα αναφερθούμε στην άνοδο, στη σταδιακή επικράτηση και στην παγκοσμιοποίηση της νεοφιλελεύθερης οικονομίας και πολιτικής. Τέλος, θα αναφερθούμε στις κοινωνικές συνέπειες της νεοφιλελεύθερης απάντησης στην κρίση.Από το γραμμόφωνο στο DVD: Ιστορία των οπτικοακουστικών τεχνολογιών στον 20ό αι., Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Στην ενότητα αυτής αναλύουμε τους βασικούς λόγους για τους οποίους το ραδιόφωνο γίνεται στον Μεσοπόλεμο το αντικείμενο μιας πρωτόφαντης ιστορικά, μαζικής επιθυμίας: - Επιτρέπει ένα εξατομικευμένο βλέμμα που αισθάνεται επαρκές να βλέπει τον κόσμο μέσα από την ασφάλεια του ιδιωτικού του χωροχρόνου· ένα βλέμμα πλασμένο από παράλληλες τεχνολογίες απομόνωσης και συμπίεσης ικανές να τοποθετήσουν τον εαυτό στον κόσμο. Αστοί και στη συνέχεια μικροαστοί γίνονται πολύ γρήγορα κοινωνοί αυτής της επιθυμίας. - Μεταμορφώνεται στην πρώτη ιστορικά τεχνολογία, η οποία επιτρέπει σε μεγάλη έκταση την συμπίεση χώρου, χρόνου και νοήματος και την εξατομικευμένη ιδιοποίηση αυτών των συμπιεσμένων ενοτήτων.Ο Μεταπολεμικός Κόσμος, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας
Αυτή η ενότητα εξετάζει τις διαδικασίες και τα αίτια κατάρρευσης των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη. Εστιάζει στις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 70 στα κομμουνιστικά καθεστώτα, στα χαρακτηριστικά της "σχεδιασμένης οικονομίας" και στις προσπάθειες της μεταρρυθμιστικής πολιτικής του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ.Αυτή η ενότητα εξετάζει τις διαδικασίες και τα αίτια κατάρρευσης των κομμουνιστικών καθεστώτων στην Ευρώπη. Εστιάζει στις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης της δεκαετίας του 70 στα κομμουνιστικά καθεστώτα, στα χαρακτηριστικά της "σχεδιασμένης οικονομίας" και στις προσπάθειες της μεταρρυθμιστικής πολιτικής του Μιχαήλ Γκορμπατσώφ.