Εθνογραφία: Διαμορφώνοντας το Σύγχρονο Πεδίο, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτή τη διάλεξη θα συζητήσουμε βήμα βήμα τις διαδικασίες συγγραφής μιας ερευνητικής εθνογραφικής πρότασης προπτυχιακού επιπέδου. Οι φοιτητές/τριες δε θα ολοκληρώσουν την έρευνα (ως μέρος του μαθήματος), αλλά ουσιαστικά θα εκπαιδευτούν στην ανάπτυξη των συγγραφικών τους ικανοτήτων (στην προετοιμασία της πρότασης). Στη βάση των προηγούμενων διαλέξεων, οι φοιτητές/τριες καλούνται να διατυπώσουν τις δικές τους απόψεις αναφορικά με το τι θεωρούν ότι σημαίνει η έννοια "σύγχρονο πεδίο" εθνογραφικής έρευνας και να φανταστούν (τόσο σε θεωρητικό όσο και σε μεθοδολογικό επίπεδο) πώς θα μπορούσαν να προσεγγίσουν το θέμα της έρευνάς τους.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-08 00:48:48 300

Εθνογραφία: Διαμορφώνοντας το Σύγχρονο Πεδίο, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η ενότητα αυτή θίγει θέματα εθνογραφικής έρευνας που πολιτικοποιείται και ιδεολογικοποιείται λόγω του οτι μπορεί να καταπιάνεται με μια συμβολικά φορτισμένη ιστορική συγκυρία, με ιστορικό τραύμα, με γεωπολιτικές σχέσεις, με «εθνικά» ζητήματα, με πολιτική επικαιρότητα. Αυτό μπορεί να καθιστά την εθνογραφική έρευνα αιχμηρή, αλλά και τρωτή και ευπρόσβλητη, ενώ καθίσταται ιδιαίτερα σύνθετο θέμα για τον/την εθνογράφο η κοινοποίηση και δημοσιοποίηση του υλικού. Συγχρόνως τίθενται για τον/την εθνογράφο κρίσιμα διλήμματα ηθικής τάξεως που έχουν να κάνουν με την συνηγορία (advocacy), όσον αφορά τη σχέση του/της με τα υποκείμενα στο πεδίο, με την επιστημονική κοινότητα, με τους πολιτικούς φορείς. Η ενότητα αντλεί από έρευνες πεδίου που ασχολούνται με εθνοτικο-θρησκευτικές ετερότητες στη σημερινή Ελλάδα. Στο μεγαλύτερο ποσοστό αντλεί από έρευνα πεδίου για την εβραϊκότητα στην Ελλάδα, και σε μικρότερο ποσοστό από έρευνα πεδίου για μειονοτικές θρησκευτικές κοινότητες. Διαχρονικά θέματα όπως ο αντιεβραϊσμός ή η μη ανεκτικότητα από την πλευρά του κυρίαρχου θρησκευτικού δόγματος, αποκτούν μια κρίσιμη επικαιρότητα λόγω συγκυριών διεθνούς εμβέλειας (π.χ. σχέσεις Ισραήλ-Παλαιστίνης, ριζοσπαστικό ισλάμ, άνοδος ακροδεξιών κινημάτων στην Ευρώπη). Ως τέτοια, η ενότητα γίνεται και αφορμή για διαπιστώσεις περί της αντικειμενικότητας ή ουδετερότητας του επιστημονικού λόγου. Το «εθνογραφείν» αποτελεί κατεξοχήν διαδικασία σχέσεων εξουσίας.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-07 01:29:32 308

Ανασκαφική, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η διάλεξη αυτή αποτελεί μια γενική εισαγωγή στις βασικές διαδικασίες της ανασκαφής. Στο δεύτερο μέρος επικεντρώνεται στις ενάλιες ανασκαφές.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-03 01:02:13 1222

Ιστορία της Ιστοριογραφίας, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σκοπός του μαθήματος είναι να δοθεί μια κατά το δυνατόν πληρέστερη εικόνα του περιεχομένου και του χαρακτήρα της Ιστορίας Πόλεων, ενός διεπιστημονικού πεδίου που συγκροτήθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο για τη μελέτη του αστικού φαινομένου και γνώρισε θεαματική ανάπτυξη. Παρουσιάζονται (α) η εμφάνιση των πρώτων ερευνών και του στοχασμού για την πόλη τον 19ο αιώνα, αιώνα της εκρηκτικής αστικοποίησης, (β) η γένεση της Ιστορίας Πόλεων, οι εξελίξεις και οι πιο πρόσφατες τάσεις που παρατηρούνται στο πεδίο σε αντιστοιχία με τις μεταστροφές της ιστοριογραφίας, και τέλος (γ) οι θεματικές που καλύπτουν οι σχετικές μελέτες
Εξάμηνο: 5o 2015-08-08 01:00:14 639

Μνήμη και Προφορική Ιστορία, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Παρουσιάζεται η εξέλιξη της προφορικής ιστορίας και η διαμόρφωσή της ως διεπιστημονικού γνωστικού αντικειμένου μελέτης της κοινωνικής ιστορίας από τη δεκαετία του 1950 μέχρι σήμερα.
Εξάμηνο: 4o 2015-09-10 00:59:13 1777

Τοπογραφία της Αρχαίας Ρώμης, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτη τη θεματική ενότητα θα αναφερθούμε εν συντομία στη γεωλογία και τη γεωγραφία της Ρώμης, καθώς επίσης και στις πηγές που διαθέτουμε. Εν συνεχεία θα εστιάσουμε στην ίδρυση της Ρώμης, την περίοδο της βασιλείας και την Ετρουσκική παράδοση, τα ταφικά δεδομένα και τις πρώιμες εγκαταστάσεις στο Forum Romanum, τον Παλατίνο και Καπιτωλίνο λόφο, το αρχαϊκό τείχος και την Cloaca Maxima, το Forum Boarium και το ναό του Jupiter Optimus Maximus στον Καπιτωλίνο λόφο.
Εξάμηνο: 4o 2015-08-14 01:48:12 572

Τοπογραφία της Αρχαίας Ρώμης, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Σε αυτη τη θεματική ενότητα θα αναφερθούμε εν συντομία στη γεωλογία και τη γεωγραφία της Ρώμης, καθώς επίσης και στις πηγές που διαθέτουμε. Εν συνεχεία θα εστιάσουμε στην ίδρυση της Ρώμης, την περίοδο της βασιλείας και την Ετρουσκική παράδοση, τα ταφικά δεδομένα και τις πρώιμες εγκαταστάσεις στο Forum Romanum, τον Παλατίνο και Καπιτωλίνο λόφο, το αρχαϊκό τείχος και την Cloaca Maxima, το Forum Boarium και το ναό του Jupiter Optimus Maximus στον Καπιτωλίνο λόφο.
Εξάμηνο: 4o 2015-08-14 00:19:08 311

Μνήμη και Προφορική Ιστορία, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Στο τελευταίο μάθημα παρουσιάζονται διάφοροι τρόποι αξιοποίησης προφορικών μαρτυριών στο δημόσιο χώρο: στην εκπαίδευση, στη φροντίδα ηλικιωμένων, στο ραδιόφωνο, στο θέατρο και στο μουσείο.
Εξάμηνο: 4o 2015-09-19 01:16:30 933

Ιστορία των Θετικών Επιστημών, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Κατανόηση των πρώτων μαθηματικών συστημάτων και της πρώιμης αστρονομίας με την εφαρμογή της στην τήρηση του ημερολογίου.
Εξάμηνο: 5o 2015-05-27 00:44:16 386

Ανασκαφική, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Στην πρώτη συνάντηση δίνεται το βασικό περίγραμμα της ιστορίας της μεσαιωνικής ανασκαφικής στην Ευρώπη και της βυζαντινής αρχαιολογίας στην Ελλάδα, σχολιάζεται η δομή των δύο κυριότερων ξενόγλωσσων εγχειριδίων μεσαιωνικής ανασκαφικής και με βάση παραδείγματα ανασκαφικών εργασιών σε εκκλησίες, οικισμούς, κάστρα και νεκροταφεία συνάγονται γενικότερα συμπεράσματα για τα αντικείμενα εργασίας και την επαγγελματική επάρκεια των αρχαιολόγων σε Εφορείες Βυζαντινών Αρχαιοτήτων. Επίσης, δίνεται μια ιδέα για τις δυνατότητες της προ-ανασκαφικής έρευνας και ευκαιριακά προτείνονται ορισμένες κατευθυντήριες γραμμές για τη μεθοδολογία της ανασκαφικής διαδικασίας. Τέλος, σχολιάζονται επιγραμματικά η συνάφεια της Αρχαιολογίας με την Ιστορία και την Κοινωνική Ανθρωπολογία και ο κύριος σκοπός της Αρχαιολογίας, που είναι η χρονολόγηση των αποκαλυφθέντων αρχαιοτήτων.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-05 01:57:47 485

Ανασκαφική, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η δεύτερη συνάντηση περιλαμβάνει δύο ενότητες. Στην πρώτη ενότητα περιγράφονται τα καθήκοντα του αρχαιολόγου πριν, κατά και μετά την ανασκαφή του και δίνονται παραδείγματα που αφορούν στη δημοσίευση των αποτελεσμάτων της ανασκαφής, στην παρουσίασή της σε περιοδική έκθεση σε ένα μουσείο και στην εκλαϊκευμένη προβολή της με μορφή φυλλαδίων ή και βιβλίων-αρχαιολογικών οδηγών για το ευρύ κοινό ή και για εκπαιδευτικούς σκοπούς. Στην δεύτερη ενότητα εξετάζονται δύο διαφορετικά μεταξύ τους παραδείγματα: το πρώτο αφορά στη χρήση των νομισμάτων ως εργαλείων για τη χρονολόγηση αρχαιολογικών στρωμάτων, με βάση την προβληματική χρονολόγηση της βασιλικής του Λεχαίου, και δεύτερον στην άντληση πληροφοριών από την Ιστορία της Βυζαντινής Τέχνης και της Ιστορίας του Βυζαντίου για την ερμηνεία των αρχαιολογικών ευρημάτων, με βάση το προβληματικό ταφικό κτίριο δίπλα στον Άγιο Αθανάσιο Διδυμοτείχου.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-05 01:54:32 402

Ιστορία των Θετικών Επιστημών, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η γνώση των συνθηκών γέννησης της βιολογίας. Η κατανόηση των αντιρρήσεων σε αυτήν και των εξελίξεων στα παράλληλα επιστημονικά πεδία. Η κατανόηση της αναγέννησης της βιολογίας και της σύγχρονης ταχύτατης προόδου της.
Εξάμηνο: 5o 2015-05-28 01:08:19 371

Εθνογραφία: Διαμορφώνοντας το Σύγχρονο Πεδίο, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η ενότητα εστιάζει στη σχέση αρχιτεκτονικής-ανθρωπολογίας. Πιο συγκεκριμένα, αναφέρεται στη διεπιστημονική προσέγγιση στο σχεδιασμό μιας έκθεσης με σημείο αναφοράς το Μουσείο της Πόλης του Βόλου.
Εξάμηνο: 5o 2015-06-08 00:51:04 342

Ιστορία των Θετικών Επιστημών, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η γνώση της εξέλιξης της φιλοσοφίας της επιστήμης εξαιτίας της επιστημονικής επανάστασης.
Εξάμηνο: 5o 2015-05-28 00:31:06 381

Ιστορία των Θετικών Επιστημών, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η γνώση των επιστημολογικών θεωριών της περιόδου και η συσχέτισή τους με τις νέες επιστημονικές θεωρίες.
Εξάμηνο: 5o 2015-05-28 00:31:58 385

Ιστορία των Θετικών Επιστημών, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η γνώση των βασικών νεότερων θεωριών για την εξέλιξη της επιστήμης και πως αλληλεπιδρούν μεταξύ τους.
Εξάμηνο: 5o 2015-05-28 00:51:10 446

Ιστορία των Θετικών Επιστημών, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η κατανόηση της αλλαγής παραδείγματος από το γεωκεντρικό στο ηλιοκεντρικό σύστημα και της τελικής μορφής της νέας επιστήμης όπως διαμορφώθηκε από τα γραπτά του Νεύτωνα.
Εξάμηνο: 5o 2015-05-28 01:05:01 441

Ιστορία των Θετικών Επιστημών, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η κατανόηση γιατί άργησε η χημεία να ξεφύγει από τον πρακτικό της χαρακτήρα. Η γνώση της θεωρίας του φλογιστού και της αξίας της στην επιστημονική εξέλιξη. Η γνώση των συνθηκών που οδήγησαν στη θεμελίωση της σύγχρονης χημείας.
Εξάμηνο: 5o 2015-05-28 00:31:35 312

Ιστορία των Θετικών Επιστημών, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η κατανόηση της σχέσης ανάμεσα στη θεωρία της σχετικότητας και το πρόβλημα της ταυτοχρονίας. Η γνώση της θεωρίας του αιθέρα, τα προβλήματά της, και ο τρόπος που παραχώρησε τη θέση της στη σχετικότητα. Η κατανόηση της αλλαγής που έφερε η σχετικότητα στην εικόνα μας για το σύμπαν.
Εξάμηνο: 5o 2015-05-28 00:45:08 354

Ιστορία των Θετικών Επιστημών, Τμήμα Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας

Η κατανόηση πώς η μελέτη των ατομικών φαινομένων και η προσπάθεια μαθηματικοποίησης αυτών οδήγησαν στην κβαντική φυσική. Η κατανόηση της αλλαγής που έφερε η κβαντική φυσική στην εικόνα μας για το σύμπαν.
Εξάμηνο: 5o 2015-05-28 00:38:13 347